Life Certificate for Pensioners Online Registration: हयातीचा दाखला जीवन प्रमाणपत्र काढा ऑनलाइन 2024

वयोवृद्ध पेंशनधारकांसाठी दरवर्षी हयातीचा दाखला Life Certificate for Pensioners सादर करणे अत्यावश्यक असते. हयातीचा दाखला म्हणजे पेंशन घेणाऱ्या व्यक्तीची हयात असल्याची खात्री पटविण्यासाठी वापरलेला अधिकृत दस्तावेज आहे. हे दस्तावेज सादर केल्यानंतरच पेंशनधारकाला नियमित पेंशन मिळू शकते. आता तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे, हे जीवन प्रमाणपत्र ऑनलाइन काढणे सोपे झाले आहे. चला तर मग, 2024 मध्ये जीवन प्रमाणपत्र ऑनलाइन नोंदणी करण्याची प्रक्रिया जाणून घेऊया.

Life Certificate म्हणजे काय?

हयातीचा दाखला किंवा Life Certificate हे एक अधिकृत दस्तावेज आहे, ज्याच्या मदतीने पेंशनधारकांची हयात असल्याचे प्रमाणित केले जाते. हे प्रमाणपत्र दरवर्षी सादर करणे आवश्यक आहे, अन्यथा पेंशन बंद होऊ शकते. हयातीचा दाखला ऑनलाइन मिळवणे आता अधिक सोपे आणि सोयीस्कर आहे.

पेन्शन मिळत राहण्यासाठी जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे अनिवार्य आहे. अनेक पेन्शन वितरण प्राधिकरण (Pension Disbursing Agencies) जसे की बँका, पोस्ट ऑफिस, आणि ट्रेझरी विभाग हे जीवन प्रमाणपत्राच्या आधारावर पेन्शनची देवाणघेवाण करतात. यामुळे, पेन्शनधारक जिवंत असल्याची खात्री होते आणि पेन्शन वितरण प्रक्रिया पारदर्शक राहते.

पूर्वी जीवन प्रमाणपत्र सादर करण्यासाठी पेन्शनधारकांना त्यांच्या पेन्शन वितरण प्राधिकरणाच्या कार्यालयात शारीरिक उपस्थिती लावावी लागत असे. यामुळे वयोवृद्ध व्यक्तींना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागत असे, विशेषतः त्यांना प्रवास करणे कठीण असल्यास. मात्र, डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र (Digital Life Certificate) या सुविधेमुळे ही प्रक्रिया अधिक सोपी व सुलभ झाली आहे.

Jeevan Praman का आवश्यक आहे?

जीवन प्रमाण (Jeevan Pramaan) ही एक डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र सेवा आहे, ज्याद्वारे पेन्शनधारक त्यांच्या आधार क्रमांकाच्या आधारे बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणाद्वारे डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र निर्माण करू शकतात. हे प्रमाणपत्र ऑनलाइन संग्रहित केले जाते आणि पेन्शनधारक तसेच पेन्शन वितरण प्राधिकरणाद्वारे आवश्यकतेनुसार प्रवेशयोग्य असते.

1. पेंशन चालू ठेवण्यासाठी: हयातीचा दाखला सादर केल्यानंतरच पेंशनधारकाला नियमित पेंशन मिळू शकते.
2. फसवणूक टाळण्यासाठी:जीवन प्रमाणपत्राच्या माध्यमातून सरकारला पेंशन घेणाऱ्या व्यक्तीची हयात असल्याची खात्री होते, ज्यामुळे फसवणूक टाळता येते.
3. सोप्या आणि सोयीस्कर प्रक्रियेने पैसे मिळवण्यासाठी: ऑनलाइन पद्धतीमुळे पेंशनधारकांना आपला वेळ आणि पैसे वाचवता येतात.

जीवन प्रमाणपत्र काढण्यासाठी आवश्यक गोष्टी

• आधार कार्ड
• बँक खाते क्रमांक
• मोबाइल नंबर
• पेंशन खात्याची माहिती
• वैध ई-मेल आयडी (जर आवश्यक असेल तर)

ऑनलाइन जीवन प्रमाणपत्र कसे काढावे – स्टेप बाय स्टेप मार्गदर्शक

1. आधार कार्ड लिंक करणे: सर्वात पहिल्यांदा, तुमचे आधार कार्ड तुमच्या पेंशन खात्याशी लिंक असणे आवश्यक आहे. कारण ऑनलाइन जीवन प्रमाणपत्रासाठी आधार नंबरची गरज असते. तुम्ही तुमच्या बँकेत जाऊन किंवा ऑनलाइन माध्यमातून आधार कार्ड लिंक करू शकता.
2. जीवन प्रमाणपत्र पोर्टलवर नोंदणी करणे:
   1. सर्वप्रथम, Jeevan Pramaan पोर्टल वर जा.
   2. वेबसाइटच्या मुख्य पृष्ठावर “Generate Life Certificate” हा पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करा.
   3. नवीन युजर असल्यास, नोंदणी करा. त्यासाठी तुमचे नाव, आधार क्रमांक, मोबाइल नंबर इत्यादी माहिती भरा.
   4. माहिती भरण्यानंतर तुम्हाला एक ओटीपी (OTP) प्राप्त होईल, जो तुमच्या मोबाइलवर येईल. त्या ओटीपीद्वारे तुमची नोंदणी पूर्ण करा.
3. बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण करणे:
   1. नोंदणी पूर्ण झाल्यानंतर, तुम्हाला बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण करावे लागेल. यासाठी तुमच्याकडे बायोमेट्रिक डिव्हाइस असणे आवश्यक आहे, जे ऑनलाइन मिळू शकते.
   2. तुमच्या बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणानंतर, तुमचे जीवन प्रमाणपत्र तयार होईल.
   3. तुम्ही हे प्रमाणपत्र ऑनलाइन डाउनलोड करू शकता आणि प्रिंट काढू शकता.
4. CSC (Common Service Center) चा वापर करून जीवन प्रमाणपत्र काढा: जर तुमच्याकडे इंटरनेटची सोय नसेल तर, जवळच्या CSC केंद्रावर जाऊन जीवन प्रमाणपत्र काढू शकता. येथे CSC चे कर्मचारी तुमची संपूर्ण प्रक्रिया पार पाडतील.
   1. CSC केंद्रावर जा.
   2. तुमचे आधार कार्ड आणि पेंशन खाते क्रमांक CSC कर्मचाऱ्याला द्या.
   3. CSC कर्मचारी बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण करतील.
   4. प्रमाणीकरणानंतर, जीवन प्रमाणपत्र जनरेट केले जाईल आणि ते तुम्हाला दिले जाईल.
5. डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र डाउनलोड करणे:
   1. जर तुम्ही ऑनलाइन प्रक्रिया केली असेल तर, तुम्हाला डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र (Digital Life Certificate) वेबसाइटवरून डाउनलोड करता येईल.
   2. “Download Life Certificate” पर्यायावर क्लिक करा.
   3. तुमचे आधार क्रमांक आणि ओटीपी टाकून प्रमाणपत्र डाउनलोड करा.

 

जीवन प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी आवश्यक शुल्क

• ऑनलाइन प्रक्रिया: वेबसाइटवरून केलेली नोंदणी आणि प्रमाणपत्र जनरेट करणे विनामूल्य आहे.
• CSC केंद्राद्वारे: काही केंद्रांवर लहान शुल्क लागू होऊ शकते, साधारणतः १० ते ३० रुपये.

जीवन प्रमाणपत्र सादर करण्याची मुदत

प्रत्येक पेंशनधारकाने दरवर्षी नोव्हेंबर ते डिसेंबर या कालावधीत जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे. ही मुदत चुकल्यास, पेंशन बंद होऊ शकते, त्यामुळे वेळेतच हे प्रमाणपत्र सादर करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

जीवन प्रमाणपत्राचा उपयोग कुठे करू शकता?

• पेंशन कार्यालय: तुमच्या पेंशन खात्याचे कार्यालय येथे हयातीचा दाखला सादर करू शकता.
• बँक: जर पेंशन बँकेतून घेतली जात असेल तर बँकेत देखील जीवन प्रमाणपत्र सादर करता येते.
• ऑनलाइन पोर्टल: तुम्ही Jeevan Pramaan पोर्टलवरून हे प्रमाणपत्र थेट ऑनलाइन सादर करू शकता.

जीवन प्रमाणपत्राच्या प्रक्रियेत लक्षात ठेवावयाच्या गोष्टी

1. माहिती अचूक द्या: जीवन प्रमाणपत्र नोंदणीच्या वेळी माहिती अचूक द्या, कारण चुकीची माहिती दिल्यास पेंशन प्रक्रिया थांबू शकते.
2. बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण: बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणाच्या वेळी तुमचे बोटांचे ठसे किंवा आयरिस स्कॅन व्यवस्थित होण्यासाठी बायोमेट्रिक डिव्हाइस योग्य वापरा.
3. प्रमाणपत्राची मुदत: जीवन प्रमाणपत्राचे वैधता एक वर्ष असते. दरवर्षी ते नूतनीकरण करणे आवश्यक आहे.

CSC (Common Service Center) द्वारे जीवन प्रमाणपत्र मिळवण्याचे फायदे

1. सोयीस्कर: तुम्हाला ऑनलाइन प्रक्रियेची माहिती नसेल तरीही CSC च्या मदतीने प्रमाणपत्र मिळवू शकता.
2. वेळ वाचवा: तुमचा वेळ वाचवण्याकरिता CSC कर्मचारी सर्व प्रक्रिया पार पाडतील.
3. विशेष मदत: वयोवृद्धांसाठी विशेष मदत उपलब्ध आहे, ज्यामुळे प्रक्रिया सुलभ होते.

अधिक वाचा : मुख्यमंत्री वयोश्री योजना

जीवन प्रमाणपत्र ऑफलाइन सादर करण्याची पारंपरिक पद्धत

डिजिटल सुविधा नसल्यास, पेन्शनधारक जीवन प्रमाणपत्र पारंपरिक पद्धतीने सादर करू शकतात. यासाठी त्यांना जवळच्या बँक शाखेत, पोस्ट ऑफिसमध्ये किंवा पेन्शन वितरण प्राधिकरणाकडे जाऊन प्रमाणपत्र सादर करावे लागते. या प्रक्रियेत संबंधित अधिकारी आपल्या उपस्थितीची नोंद घेतात आणि प्रमाणपत्र जारी करतात.

निष्कर्ष

जीवन प्रमाण Jeevan Pramaan सेवेच्या माध्यमातून पेन्शनधारकांना जीवन प्रमाणपत्र सादर करण्याची प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि सोयीस्कर झाली आहे. डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करून, पेन्शनधारक त्यांच्या पेन्शन वितरण प्रक्रियेत सातत्य आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करू शकतात.

जीवन प्रमाणपत्र काढणे आता ऑनलाइन उपलब्ध झाल्यामुळे, पेंशनधारकांसाठी हा एक सोयीस्कर आणि सुलभ पर्याय आहे. ऑनलाइन प्रक्रिया वापरून वेळ आणि कष्ट वाचवता येतात. तसेच, CSC केंद्राद्वारे हयातीचा दाखला मिळवण्याची सुविधा देखील उपलब्ध आहे, जी पेंशनधारकांसाठी एक उत्तम पर्याय आहे. तुम्ही देखील 2024 मध्ये ऑनलाईन जीवन प्रमाणपत्र काढा